یکی از زیر مجموعه‌های، گلیم فرش است. خرید فرش گلیم این روزا کم طرفدار نداره اما بذارید بریم به دوره‌های قدیم. زمانی‌که گلیم رو به‌جای زیرانداز، سجاده، خورجین، پشتی، سفره، چادرشب، چادر زنان و … یا یه کم بریم عقب‌تر، جایی‌که از این محصول به عنوان پرده برای مساجد و خونه استفاده میشد.
گلیم فرش چیست؟
شاید سوال خیلیا باشه که اصلا گلیم فرش چیه و چه تفاوتی با بقیه فرشا و زیر اندازا داره. گلیم یه فرش با بافت ساده و بدون کرک هست که فقط مخصوص ایران نیست و خیلی جاهای دیگه بافته و ازش استفاده میشه و به اسامی دیگه‌ای هم معروفه.
مثلا توی افغانستان به اسم”کیلیم”، اوکراین به اسم “پلاس″، قفقاز به نام “لیاط”، سوریه و لبنان به اسم “چیلیم” و … معروف هست. این محصول رو توی آمریکا، اندونزی واسکاندیناوی هم به راحتی پیدا میشه.
درسته که جاهای مختلفی این محصول تولید میشه اما کلیات همشون یه چیزه و تکنیک بافتاشون باهم فرقی نداره.
هنوزم این نوع فرش طرفدار داره یا نه؟
یه زمانی گلیم فرش ارزش خودش رو از دست داد و مخصوصا توی خاورمیانه به یه خیلی ناچیز تبدیل شد اما بعد از یه دوره ، با روی کار اومدن و رونق گرفتن ماشینای بافندگی توی دنیای صنعت و تکنولوژی و همینطور تولیدگلیم فرش فانتزی و تولید گلیم فرش متری در انواع و اقسام مختلف بازم چه توی شرق و چه کشورای غربی، به این کالا علاقمند شدن و حتی از نمونه‌های مختلف اون برای فرش تزئیین هم استفاده میکنن.
از تحقیق و بررسی‌ها اینطور معلوم میشه که گلیم فرش در زمانای قدیم یه شیء قابل حملی که به عنوان وسیله کاربردی و همچنین درآمدزا برای ساکنین شرق و خاورمیانه و آسیا بوده. این وسیله به همراه لباس، جواهر، یراق حیوانات و … به عنوان هویت عشایر و صحراگردا شناخته میشده.
آسیای صغیر با تولید و تجارت در حوزه گلیم به شهرت و محبوبیت رسید.
گلیم، فلزات وحیوانات در زمانای دور به عنوان پس‌انداز و اندوخته مالی به حساب میومد و موقع قحطی و مشکلات اونارو به پول تبدیل می‌کردن و با غلات تعویض می‌کردن.
ارزش گلیم به همینجا ختم نمیشد. در همون زمان، گلیم یه بخش مهمی از مهریه و جهیزیه دختران و عروسا شناخته شده بود و ثروت و منزلت رو با انواع و اقسام گلیم‌ها به عنوان یه پس انداز بافتنی توی خونه نوعروس نشون میدادن.
علاوه بر این، گلیم‌ها به عنوان یه ارثیه نیز جا افتاده بودن چرا که منزلت و جایگاه اقتصادی بالایی داشتن.
از قرن ۱۹ و ۲۰ که شیوه زندگی عشایر و اقامتگاهاشون کم‌کم تغییر کرد، بافت فرشارو رو از اونجایی که مورد معامله برای کسب درآمد قرار میدادن دیگه متناسب با مد و سلیقه روز به پایان میرسوندن و رفته‌رفته از سنت اصلی دور شدن. از اونجایی‌ام که بیشتر سفارشات برون مرزی و از کشورای غربی بود دیگه از فرهنگ و اصالت فاصله گرفته و به سمت سلیقه افراد و کسب سود بیشتر حرکت کردن.
حالا این روزا گلیم ماشینی هم در انواع طرحا و رنگای متنوع به بازار میاد. البته که قیمت گلیم فرش ماشینی نسبت به گلیم دستباف که زحمت زیادی میبره، ارزون‌تر بوده و همین موضوع باعث بالا رفتن تقاضای گلیم فرش ماشینینسبت به گلیم فرش دستباف شده