بهار…تابستان…پاییز…زمستان، چرخه‌ای است تکرارناپذیر از دَوران رنگ‌های گوناگون بر کره خاکیِ ما زمین. هر فصل با رنگ‌هایش معنا می‌یابد. بهار و سبزیِ پرطراوت آن نوید شروع دوباره است، تابستانِ پرهیاهو با انواع رنگ‌های شاد و گرم، قلب‌مان را تسخیر می‌کند و پاییز طلایی که تا رسیدن زمستان سفید، پادشاهی می‌کند. زندگی ما با رنگ‌ها گره خورده است. رنگ‌ها در تمام ابعاد زندگی ما دخیل هستند و نقشی مهم ایفا می‌کنند. در هم رنگ بسیار اثرگذار است. نمی‌توان به طور دقیق اعلام کرد کهبهترین رنگ چیست. زیرا بهترین بودن در شرایط مختلف، معانی متفاوتی به خود می‌گیرد. روانشناسی رنگ فرش هم از جمله موضوعاتی است که برای انتخاب رنگ فرش باید مورد توجه قرار بگیرد. در این نوشتار قصدمان این است که به شما در انتخاب فرش برای منزل و رنگ آن کمک کنیم. با ما همراه باشید.
رنگ فرش از منظر روانشناسی چگونه انتخاب می‌شود؟
روانشناسی رنگ فرش شاید موضوعی بی‌اساس و بیش از حد لوکس به نظر برسد اما باید گفت که اصلا این طور نیست. اسباب و اثاثیه منزل نقش مهمی در تعیین جو و فضا دارند. به همین خاطر روحیه افراد ساکن هر منزل به شدت تحت تأثیر انتخاب رنگ و چیدمان یا به عبارت کلی طراحی داخلی است. روانشناسان بسیاری به مطالعه روانشناسی و نقش آن در روان افراد پرداخته‌اند. به گزارش انجمن علمی فرش ایران، روحیات قالب مردم هر جامعه در انتخاب کالاهای مصرفی آنها تأثیر زیادی دارد. برای مثال در دوران رکود اقتصادی و عدم وجود نشاط کافی در جامعه، تمایل مردم بیشتر به سمت رنگ‌های خنثی است. رنگ‌های خنثی نشان از وضعیتی محافظه‌کارانه دارند و نوعی اضطراب پنهان را در پسِ انتخاب افراد هویدا می‌سازند.
هر یک از رنگ‌ها تفاسیر و نشانه‌های خود را دارند. به طور کلی، رنگ‌ها به سادگی از نظر گرمی و سردی از هم متمایز می‌شوند. قرمز، نارنجی و زرد در دسته رنگ‌های گرم قرار دارند. سبز، آبی و بنفش نیز در دسته رنگ‌های سرد طبقه‌بندی می‌شوند.
رنگ زرد نماد و نشانه‌ای از روشنی و دانایی به شمار می رود. نشاط عجیبی در پس‌زمینه این رنگ وجود دارد و باعث می‌شود که وجود آن در هر فضایی، جو را شادمان و پویا سازد. قرمز، رنگی است با انعطاف‌پذیری بالا و می‌تواند تعابیر مختلفی با حضور خود ایجاد کند. رنگ آبی، نماد و نشانه معنویت است. فضا را بزرگ‌تر نشان می‌دهد، اثرات آرام‌بخش دارد و سیستم عصبی را در شرایط آرامی نگه می‌دارد. اما اگر بیش از حد از از آبی در انتخاب رنگ مبل و فرش و… بهره بگیرید، ممکن است در بلندمدت حالتی از افسردگی را در فضا به وجود بیاورد. در انتخاب فرش برای منزل باید حواس‌تان به همه این نکات باشد.
فرش تیره یا روشن؟ کدام بهتر است؟
همان‌طور که پیش‌تر نیز عنوان شد، حکمی کلی وجود ندارد و نمی‌توان گفت که مثلا رنگ بنفش بهترین رنگ فرش است. عوامل متعددی در انتخاب رنگ فرش دخیل است. مثلا ابعاد و شکل اتاق، میزان روشنایی فضا، کف‌پوش موجود در اتاق، سِت فرش و مبل و… . انتخاب فرش مناسب منزل در صورتی که فضایی کوچک داشته باشید کاملا متفاوت با زمانی است که خانه‌تان بزرگ و جادار است. با شناخت اصول صحیح انتخاب رنگ فرش و سایر اثاث منزل میتوانید، محیطی دل‌پذیر ایجاد کنید. فرضا اگر مبلمان تیره‌ای دارید، باید بدانید که رنگ فرش مناسب برای مبلمان قهوه ای چیست. فرش تیره یا روشن هر یک در ظاهر فضا چه نقشی دارند و… . هر چقدر فرش، روشن‌تر باشد، فضا بزرگ‌تر به نظر می‌رسد. در مقابل، رنگ‌های تیره‌تر و طرح‌های شلوغ روی فرش باعث کوچک جلوه کردن محیط می‌شوند.
عموما، کف‌پوش و فرشی که بافتی درشت یا پرزی بلند دارد باعث می‌شود تا فاصله کف تا سقف کوتاه‌تر به نظر برسد. کف‌پوش منزل و محیط نیز در انتخاب فرش مناسب مهم است. مثلا اینکه کف منزل شما سنگ است، سرامیک، پارکت و… ، انتخاب فرش هم متفاوت خواهد بود. در انتخاب فرش مناسب دقت زیادی به خرج بدهید، زیرا فرش چیزی نیست که با قیمتی ارزان قابل خریداری باشد. پس اگر انتخاب اشتباهی داشته باشید، تا مدت‌ها باید آن را تحمل کنید.
رنگ و طرح فرش‌ها ریشه در چه چیزهایی دارد؟
رنگ و طرح فرش‌ها گویای خیلی موضوعات نهان است. به همین خاطر است که فرش‌بافی هم هنر است و هم صنعت. مثلا طرح‌ها و رنگ‌های فرش عشایری نشان‌دهنده محیط زنده و پویای طبیعت زیبا هستند. طرح‌های شهری بیشتر به ترکیب رنگ‌ها و موزون بودن ارتباط میان طرح و رنگ معطوف هستند. فرش‌های بافته روستا نیز بیشتر دارای طرح‌های نمادین هستند و رنگ‌های تیره و متضادی در آنها به کار می‌رود. در کل، اقلیم روی طرح فرش‌ها و خواسته مردم اثرات زیادی می گذارد. براساس تحقیقات و نظرسنجی‌هایی که صورت گرفته است، مشخص شده مردم اروپایی بیشتر طالب خرید فرش‌ها و قالیچه‌هایی با رنگ خیلی روشن و بعضا بی‌رنگ هستند در حالی که این تمایل در مناطق دیگر دنیا مثل عربستان اصلا وجود دارد. عرب‌ها خواهان رنگ‌های لاکی هستند.
رنگ فرش سال چیست؟
رنگ سال به اعلام شرکت پَنتن در سال ۲۰۱۸، بنفش است. طبیعتا طراحان داخلی برای فرش و کف‌پوش نیز بیشتر به سراغ این رنگ رفته‌اند. قبل از اینکه بیشتر از بنفش و ویژگی‌هایش برای‌تان بگوییم، بهتر است به نکته‌ای شدیدا مهم اشاره بشود. همیشه فارغ از مُد و رنگ سال، انتخاب‌های خود را صورت بدهید. امسال که بگذرد، رنگ سال قطعا تغییر خواهد کرد ولی به احتمال زیاد فرش خانه شما همانی خواهد ماند که بود. پس ببینید که احساس‌تان درباره رنگ فرش و سایر اسباب خانه چگونه است. ست فرش و مبل یا سایر عناصر منزل از همه چیز مهم‌تر است. منزل شما، سلیقه و روحیه‌تان را نشان می‌دهد پس سعی کنید نشانی‌های اشتباه درباره خودتان ندهید و اسیر تفکر رایج و مُدهای مختلف نشوید.
با بررسی مجلات تخصصی چیدمان و طراحی منزل و دیدن تصاویری که به وفور در اینترنت و… دیده می‌شوند، سرنخ‌های خوبی برای انتخاب رنگ مناسب فرش و مبل و… به دست خواهید آورد. اما اگر طرفدار رنگ فرش سال یا همان رنگ بنفش هستید باید بدانید که این رنگ از میزان ترس می‌کاهد، محیط و اطراف را آرام می‌کند و تصفیه‌کننده خون است. دیگر انتخاب با شماست. امسال فرشی بنفش می‌خرید یا نه؟