نخ‌ها را می توان رشته‌های باریک و بلندی معرفی کرد که از به هم پیوستن الیاف به وجود می آیند و در صنایعی مانند صنعت ، صنعت فرشبافی و … کاربرد دارند که این محصولات جزء اصلی این صنایع را تشکیل می دهند. جنس این نخ‌ها عموما بسته به الیافی که در آن‌ها استفاده می شود به سه گروه نخ‌های طبیعی با الیاف طبیعی، نخ‌های مصنوعی با الیاف مصنوعی و نخ‌های مخلوط با ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی تقسیم می شوند. این نخ‌ها به تنهایی برای مواردی مانند وصل کردن تکه‌های پارچه استفاده می شوند اما برای ایجاد محصول با استفاده از نخ‌ها لازم است تا طی روش‌های مختلف بافته و در هم آمیخته شوند و سپس محصولاتی مانند پارچه، تولید می شود. شیوه قرار گیری این نخ‌ها کنار یکدیگر و همین طور استفاده از انواع مختلف نخ، محصولاتی با ویژگی‌ها و کیفیت‌های متنوع تولید می کند که هر کدام بسته به جنسی و کاربردی که دارند برای محصولی خاص استفاده می شوند.
رنگرزی نخ‌ها
در این خصوص باید ذکر کنیم که تنها انواع نخ نیستند که رنگ می شوند و سپس بافته می شوند بلکه در موارد زیادی ابتدا نخ‌ها با رنگ طبیعی خود بافته شده و سپس کار رنگرزی روی آن‌ها انجام می شود. در واقع رنگرزی فرآیندی است که روی انواع کالاهای نساجی مانند انواع نخ ، پارچه، پوشاک و … به وسیله رنگ‌های طبیعی و شیمیایی انجام می پذیرد. این محصولات نساجی در محلول‌های رنگی قرار داده می شوند و مولکول‌های رنگی به خوبی به داخل آن‌ها نفوذ می کنند گاهی رنگرزی به صورت چاپ نیز انجام می پذیرد که در این صورت نیز کیفیت رنگ این منسوجات تفاوتی با حالت قبل ندارد در واقع کیفیت رنگ بیشتر نوع رنگ به کار رفته مربوط می شود تا روش رنگرزی.
از عوامل موثری که در ایجاد یک رنگرزی خوب تاثیر دارند می توان به مواد رنگزا، جنس کالایی که قرار است رنگرزی شود و ماشین‌های رنگرزی اشاره کرد. هرکدام از این عوامل با نسبت‌های متفاوتی در کیفیت رنگ نهایی محصولات تاثیر دارند و کیفیت رنگ محصولات در هنگام استفاده، شست و شو و در مقابل نور خورشید نباید تغییر کند.
انواع نخ
انواع نخ را به حالت کلی می توانیم به سه دسته نخ‌های طبیعی، نخ‌های مصنوعی و ترکیبی از این دو نوع تقسیم کرد که این تقسیم بندی بستگی به الیاف آن‌ها دارد.
- نخ‌های طبیعی با الیاف طبیعی ویژگی‌های منحصری به فردی از قبیل راحتی در شست و شو، مقاوم بودن در برابر سایش، ضد حساسیت بودن و …از محبوبیت زیادی برخوردارند.
- در طرف مقابل این نخ‌ها، نخ‌هایی با الیاف مصنوعی هستند که به مرور زمان استقبال از آن‌ها رو به رشد است و در خیلی از کشورها به خوبی جایگزین نخ‌های طبیعی شده اند. این نخ‌ها، خصوصا نخ پلی استر، حجم زیادی از نیاز بازار مصرفی مردم آمریکا و اروپا را تشکیل می دهند. دلیل اصلی این جایگزینی، مقاومت در مقابل چروک شدن و از طرفی سریع خشک شدن آن، ثبات رنگ، همین طور زیبایی و یکنواختی آن است که بیشتر در زمینه تولید پوشاک استفاده می شوند.
کاربرد انواع نخ
نخ‌های طبیعی در دوخت لباس و منسوجات و همین طور صنایع دیگری مانند فرشبافی کاربرد فراوانی دارند. این الیاف ویژگی‌های طبیعی منحصر به فردی دارند و قیمت آن‌ها در مقایسه با نخ‌های مصنوعی گران‌تر است. نخ‌های پشمی برای لباس‌های زمستانی و فرش‌های دستباف بیشترین کاربرد را دارند ولی نخ‌های پنبه و کتان در لباس‌هایی خنک‌تر مورد استفاده قرار می گیرند. نخ ابریشم از نخ‌های گران قیمتی است که کاربرد آن در پارچه و فرش هزینه زیادی دارد و تهیه این بافته‌های ابریشمی برای تمام اقشار جامعه امکان پذیر نمی باشد.
نخ‌های مصنوعی از الیاف مصنوعی تولید می شوند که این الیاف گاهی ممکن است ریشه طبیعی داشته باشند ولی به طور معمول در طبیعت وجود ندارند و طی فرآیند خاص و به صورت مصنوعی تولید می شوند. این نخ‌ها علاوه بر استفاده معمول در پوشاک و فرش و … برای مواردی به طور خاص مانند لباس‌های ضد آتش، ضد گلوله، ضد چاقو و … تهیه و تولید می شوند که البته نخ‌های ویژه ای که برای این موارد مورد استفاده قرار می گیرند در لباس‌ها کارایی ندارند و به طور تخصصی برای هدفی خاص تهیه می شوند.
